محل قبور شریف امامان بقیع (ع) (مدينه منوره)
Saudi Arabia /
al-Madinah /
مدينه منوره
World
/ Saudi Arabia
/ al-Madinah
/ al-Madinah
, 3 کیلومتر از مرکز (المدينة, المدينه)
مقبره, grave (en), تاریخی, islam (en), shrine (en), مکان دیدنی, Rauza (en)
بَقیع یا بقیع‌الغرقد یا جنت‌البقیع نام زمینی در مدینه است. چهار تن از امامان شیعه در این قبرستان مدفون هستند.
تاریخچه
ضريح چهار امام شيعه پیش از تخریب به وسیله حکومت سعودی، به ترتيب از راست به چپ حسن مجتبی (ع)، علی بن حسین (ع)، محمد باقر (ع) و جعفر صادق (ع)
پیشینهٔ تاریخی بقیع به دوران قبل از اسلام می‌رسد ولی در کتب تاریخی به روشنی قدمت تاریخی آن مشخص نشده‌است. بعد از هجرت مسلمانان به مدینه، بقیع تنها قبرستان مسلمانان بوده، مردم مدینه قبل از آمدن مسلمانان به آنجا اجساد مردگان خود را در دو گورستان «بنی‌حرام» و «بنی‌سالم» و گاهی نیز در خانه‌های‌شان دفن می‌کردند و در واقع بقیع اولین قبرستانی است که به دستور پیامبر اسلام (ص) و توسط مسلمانان صدر اسلام ساخته شد.
اولین کسی که در آنجا به توصیه پیامبر (ص) دفن شد عثمان بن مظعون بود که از دوستان نزدیک پیامبر (ص) و علی بن ابیطالب (ع) به شمار می‌رفت؛ علی (ع) در سخنانش از عثمان بسیار یاد می‌کرد.
حضرت محمد(ص) برخی از کشته‌شدگان جنگ اُحُد را و یکی از فرزندانش بنام ابراهیم را در آنجا به خاک سپرد. بعدها که عثمان پسر عفان در قبرستان یهودی‌های مدینه به نام حس کوکب دفن شد، معاویه بقیع را به قدری وسعت داد که قبر عثمان در بقیع قرار گرفت.
بقیع هم‌اینک مدفن ۴ امام شیعه (حسن مجتبی، سجاد، محمد باقر و جعفر صادق) (ع)است. همچنین قبر بیشتر زنان پیامبر و نیز عباس عموی پیامبر و فاطمه بنت اسد، مادر علی ابن ابی طالب، ام‌البنین (مادر ابوالفضل العباس) و برخی دیگر از بزرگان اسلام در این گورستان قرار دارد. قبرستان بقیع در چند قدمی مسجد النبی قرار دارد.
ویژگی‌های بقیع
قبرستان بقیع دارای دو درب ورودی بوده که یک درب همیشه بسته، و درب دیگر، از صبح تا غروب هر روز بر روی زائران باز بوده‌است. حرم بقیع حالت هشت ضلعی داشته‌است. میرزا محمدحسین فراهانی در سفرنامه‌اش این‌گونه آورده‌است که:
اول چهار نفر از دوازده امام است که در بقعهٔ بزرگی که به صورت هشت‌ضلعی ساخته شده و اندرون و گنبد آن سفیدکاری است.
ویژگی بعدی، داشتن محراب است و این که حرم، خادمانی نیز داشته‌است. حرم ائمهٔ بقیع مانند سایر حرم‌ها دارای ضریح، روپوش، چلچراغ، شمعدان و فرش بوده‌است. ابن‌جبیر می‌نویسد: قبرشان بزرگ و از سطح زمین بلندتر و دارای ضریحی از چوب می‌باشد که بدیع‌ترین و زیباترین نمونه‌است از نظر فن و هنر. و نقوشی برجسته از جنس مس بر روی آن ترسیم شده و میخ‌کوبی‌هایی به جالب‌ترین شکل در آن تعبیه شده که نمای آن را زیباتر و جالب‌تر نموده‌است.
محمد لبیب مصری که در سال ۱۳۲۷ هـ.ق به مدینه سفر کرده، می‌نویسد:
در آنجا گنبدی معروف به «قبه‌البین» قرار دارد که حجره‌ای در آن وجود دارد و در میان آن گودالی است که ادعا می‌کنند، جایگاه افتادن دندان پیامبر است. و ضریح امام حسن در داخل قبه‌ای است و از فلز ساخته شده‌است و خطوط فارسی بر آن نقش بسته‌است. به گمانم از آثار شیعیان عجم باشد.
ویرانی آرامگاها
وهابیان در ۸ شوال ۱۳۴۳ (هجری قمری) (فروردین ۱۳۰۵خ) آرامگاه امامان بقیع را ویران کردند. که به این روز یوم الهدم می‌گویند.
تا آن زمان بر روی مزارهای پیشوایان و سایر بزرگان اسلام که در مدینه مدفون بودند گنبدها و بناهایی قرار داشت. پیشوایان بقیع در بقعه بزرگی که به طور هشت ضلعی ساخته شده بود و اندرون و گنبد آن سفیدکاری شده بود مدفون بودند. پس از تسلط وهابیان بر مدینه آن‌ها ضمن تخریب قبور آثاری که بر روی قبور قرار داشت را نیز از بین بردند. در پی این رویداد بارگاه امام حسن مجتبی، امام سجاد، امام محمد باقر وحضرت جعفر صادق(علیهماالسلام) نیز ویران شد.
این حرکت وهابیان اعتراضاتی را در پی داشت. علاوه بر ویرانی مزار امامان شیعه، مزار عبدالله بن عبدالمطلب و آمنه پدر و مادر پیامبر اسلام (ص)عباس عموی پیامبر و اسماعیل از فرزندان امام جعفر صادق نیز به طور کامل ویران شد.
تاریخچه
ضريح چهار امام شيعه پیش از تخریب به وسیله حکومت سعودی، به ترتيب از راست به چپ حسن مجتبی (ع)، علی بن حسین (ع)، محمد باقر (ع) و جعفر صادق (ع)
پیشینهٔ تاریخی بقیع به دوران قبل از اسلام می‌رسد ولی در کتب تاریخی به روشنی قدمت تاریخی آن مشخص نشده‌است. بعد از هجرت مسلمانان به مدینه، بقیع تنها قبرستان مسلمانان بوده، مردم مدینه قبل از آمدن مسلمانان به آنجا اجساد مردگان خود را در دو گورستان «بنی‌حرام» و «بنی‌سالم» و گاهی نیز در خانه‌های‌شان دفن می‌کردند و در واقع بقیع اولین قبرستانی است که به دستور پیامبر اسلام (ص) و توسط مسلمانان صدر اسلام ساخته شد.
اولین کسی که در آنجا به توصیه پیامبر (ص) دفن شد عثمان بن مظعون بود که از دوستان نزدیک پیامبر (ص) و علی بن ابیطالب (ع) به شمار می‌رفت؛ علی (ع) در سخنانش از عثمان بسیار یاد می‌کرد.
حضرت محمد(ص) برخی از کشته‌شدگان جنگ اُحُد را و یکی از فرزندانش بنام ابراهیم را در آنجا به خاک سپرد. بعدها که عثمان پسر عفان در قبرستان یهودی‌های مدینه به نام حس کوکب دفن شد، معاویه بقیع را به قدری وسعت داد که قبر عثمان در بقیع قرار گرفت.
بقیع هم‌اینک مدفن ۴ امام شیعه (حسن مجتبی، سجاد، محمد باقر و جعفر صادق) (ع)است. همچنین قبر بیشتر زنان پیامبر و نیز عباس عموی پیامبر و فاطمه بنت اسد، مادر علی ابن ابی طالب، ام‌البنین (مادر ابوالفضل العباس) و برخی دیگر از بزرگان اسلام در این گورستان قرار دارد. قبرستان بقیع در چند قدمی مسجد النبی قرار دارد.
ویژگی‌های بقیع
قبرستان بقیع دارای دو درب ورودی بوده که یک درب همیشه بسته، و درب دیگر، از صبح تا غروب هر روز بر روی زائران باز بوده‌است. حرم بقیع حالت هشت ضلعی داشته‌است. میرزا محمدحسین فراهانی در سفرنامه‌اش این‌گونه آورده‌است که:
اول چهار نفر از دوازده امام است که در بقعهٔ بزرگی که به صورت هشت‌ضلعی ساخته شده و اندرون و گنبد آن سفیدکاری است.
ویژگی بعدی، داشتن محراب است و این که حرم، خادمانی نیز داشته‌است. حرم ائمهٔ بقیع مانند سایر حرم‌ها دارای ضریح، روپوش، چلچراغ، شمعدان و فرش بوده‌است. ابن‌جبیر می‌نویسد: قبرشان بزرگ و از سطح زمین بلندتر و دارای ضریحی از چوب می‌باشد که بدیع‌ترین و زیباترین نمونه‌است از نظر فن و هنر. و نقوشی برجسته از جنس مس بر روی آن ترسیم شده و میخ‌کوبی‌هایی به جالب‌ترین شکل در آن تعبیه شده که نمای آن را زیباتر و جالب‌تر نموده‌است.
محمد لبیب مصری که در سال ۱۳۲۷ هـ.ق به مدینه سفر کرده، می‌نویسد:
در آنجا گنبدی معروف به «قبه‌البین» قرار دارد که حجره‌ای در آن وجود دارد و در میان آن گودالی است که ادعا می‌کنند، جایگاه افتادن دندان پیامبر است. و ضریح امام حسن در داخل قبه‌ای است و از فلز ساخته شده‌است و خطوط فارسی بر آن نقش بسته‌است. به گمانم از آثار شیعیان عجم باشد.
ویرانی آرامگاها
وهابیان در ۸ شوال ۱۳۴۳ (هجری قمری) (فروردین ۱۳۰۵خ) آرامگاه امامان بقیع را ویران کردند. که به این روز یوم الهدم می‌گویند.
تا آن زمان بر روی مزارهای پیشوایان و سایر بزرگان اسلام که در مدینه مدفون بودند گنبدها و بناهایی قرار داشت. پیشوایان بقیع در بقعه بزرگی که به طور هشت ضلعی ساخته شده بود و اندرون و گنبد آن سفیدکاری شده بود مدفون بودند. پس از تسلط وهابیان بر مدینه آن‌ها ضمن تخریب قبور آثاری که بر روی قبور قرار داشت را نیز از بین بردند. در پی این رویداد بارگاه امام حسن مجتبی، امام سجاد، امام محمد باقر وحضرت جعفر صادق(علیهماالسلام) نیز ویران شد.
این حرکت وهابیان اعتراضاتی را در پی داشت. علاوه بر ویرانی مزار امامان شیعه، مزار عبدالله بن عبدالمطلب و آمنه پدر و مادر پیامبر اسلام (ص)عباس عموی پیامبر و اسماعیل از فرزندان امام جعفر صادق نیز به طور کامل ویران شد.
مقالۀ ویکی پدیا: http://fa.wikipedia.org/wiki/بقیع
شهرهای نزدیک:
24°28'1"N 39°36'50"E
:مختصات
- قبر ابراهیم فرزند پیامبر - حضرت محمد (ص)ء 0.1 کیلومتر
- مقبره مطهر ام البنين عليها السلام 0.1 کیلومتر
- قبر عثمان بن عفان (رضی ا... عنه) 0.3 کیلومتر
- قبر حلیمه اسدیه - دایه حضرت محمد (ص)ء 0.3 کیلومتر
- مقبره و مناره شمس تبریزی 1647 کیلومتر
- درب ورودي اصلي
- مرده شوی خانه 0.1 کیلومتر
- قبرستان بقیع 0.2 کیلومتر
- خيابان أبو ايوب الانصاري رضي الله عنه 0.3 کیلومتر
- بدر المدینه 0.4 کیلومتر
- منار المدينه 0.4 کیلومتر
- اسواق الحرم 0.4 کیلومتر
- مسجد النبی 0.4 کیلومتر
- مسجد امیرالمومنین علی ابن ابي طالب علیه السلام 0.8 کیلومتر
- هتل مبارک الذهبی مخل استقرار کاروان اقای انوری زاده در حچ 86 0.9 کیلومتر
نظرات