Były obóz karny SS i policji Gdańsk-Maćkowy (Gdańsk)
Poland /
Pomorskie /
Pruszcz Gdanski /
Gdańsk
World
/ Poland
/ Pomorskie
/ Pruszcz Gdanski
World / Polska /
II wojna światowa 1939-45, historyczne miejsce
Obóz karny SS i policji Gdańsk-Maćkowy (Strafvollzugslager der SS und Polizei Danzig-Matzkau), przy ob. ul. Starogardzkiej. Pierwotnie obóz o przeznaczeniu koszarowym (SS-Kaserne Danzig-Matzkau) dla Heimwehr-Danzig.
Zbudowany w lipcu–listopadzie 1939 (już w sierpniu częściowo funkcjonujący, z wykorzystaniem namiotów); od września 1939 przy pracach nad budową drewnianych koszar dla jednostki SS wykorzystywano zatrzymanych w Gd. i na Pomorzu Polaków, Koszary składały się z 45 baraków, z czego 25 przeznaczonych na funkcje koszarowe, pozostałe zajmowała: administracja, kantyna z kuchnią, lazaret, rozbudowany węzeł sanitarny, hala sport. z własnym basenem, magazyny, warsztaty i zbrojownia. Obóz miał rozbudowane zaplecze dla taboru samochodowego (miejsce dla 100 pojazdów oraz stacja benzynowa), ogrzewanie, strzelnicę.
Funkcję koszar pełnił do października 1940, nast. obóz przejściowy dla tzw. Litauendeutsche (uchodźców niem. z Litwy), podlegał administracyjnie lokalnemu ośrodkowi dyspozycyjnemu dla osób pochodzenia niem. z zagranicy: Volksdeutsche Mittelstelle. Przejęty nast. przez gł. urząd sądowy SS (Hauptamt SS-Gericht). We wrześniu 1941 zadecydowano o przeniesieniu tu z KL Dachau części obozu karnego SS i policji (dla okręgów SS w środkowej i płd. Europy). Trafiali do niego skazani za kradzieże, dezercję, niedopełnienie obowiązku, sprzeciw wobec przełożonych, homoseksualizm itp. członkowie struktur SS i policji. W obozie wykonywano także wyroki śmierci.
Przebudowany do marca 1942 (nowe pomieszczenia dla personelu obozowego i obiekty szpitalne, wieżyczki strażnicze, ogrodzenie pod napięciem), do końca 1942 było w nim 1858 więźniów. Liczba skazanych oscyluje wokół 2000 (maks. 2500) przy dużej rotacji, szczególnie 1943 i 1944. Średnio więźniowie przebywali tu 6–9 miesięcy, miesięcznie zwalniano do 500 skazanych, mających odbyć resztę kary w wojsk. jednostkach karnych (z obozu pochodzili m.in. członkowie specjalnej jednostki karnej SS Dirlewanger). Na terenie obozu działały warsztaty rzem., skazanych wykorzystywano do prac w gd. zakładach pracy oraz fabrykach w innych miastach. Ciężkie warunki (także znęcanie się załogi nad osadzonymi) wywołały 1943 interwencję najwyższych władz SS. Załogę (pocz. ok. 240 osób, nast. blisko połowa mniej) stanowiły jednostki Waffen-SS (Niemcy, Estończycy, Łotysze, Belgowie i Holendrzy) oraz policji.
W lutym 1945 więźniów ewakuowano pod Norymbergę oraz do Mosbach. W 1945 obóz zbiorczy dla zatrzymanych i sprawdzanych przez NKWD, nast. m.in. magazyny wojsk Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i jednostek milicji, hotel pracowniczy Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji. Na terenie dawnego obozu kilka budynków użytkuje Gd. Zarząd Nieruchomości Komunalnych.
Zbudowany w lipcu–listopadzie 1939 (już w sierpniu częściowo funkcjonujący, z wykorzystaniem namiotów); od września 1939 przy pracach nad budową drewnianych koszar dla jednostki SS wykorzystywano zatrzymanych w Gd. i na Pomorzu Polaków, Koszary składały się z 45 baraków, z czego 25 przeznaczonych na funkcje koszarowe, pozostałe zajmowała: administracja, kantyna z kuchnią, lazaret, rozbudowany węzeł sanitarny, hala sport. z własnym basenem, magazyny, warsztaty i zbrojownia. Obóz miał rozbudowane zaplecze dla taboru samochodowego (miejsce dla 100 pojazdów oraz stacja benzynowa), ogrzewanie, strzelnicę.
Funkcję koszar pełnił do października 1940, nast. obóz przejściowy dla tzw. Litauendeutsche (uchodźców niem. z Litwy), podlegał administracyjnie lokalnemu ośrodkowi dyspozycyjnemu dla osób pochodzenia niem. z zagranicy: Volksdeutsche Mittelstelle. Przejęty nast. przez gł. urząd sądowy SS (Hauptamt SS-Gericht). We wrześniu 1941 zadecydowano o przeniesieniu tu z KL Dachau części obozu karnego SS i policji (dla okręgów SS w środkowej i płd. Europy). Trafiali do niego skazani za kradzieże, dezercję, niedopełnienie obowiązku, sprzeciw wobec przełożonych, homoseksualizm itp. członkowie struktur SS i policji. W obozie wykonywano także wyroki śmierci.
Przebudowany do marca 1942 (nowe pomieszczenia dla personelu obozowego i obiekty szpitalne, wieżyczki strażnicze, ogrodzenie pod napięciem), do końca 1942 było w nim 1858 więźniów. Liczba skazanych oscyluje wokół 2000 (maks. 2500) przy dużej rotacji, szczególnie 1943 i 1944. Średnio więźniowie przebywali tu 6–9 miesięcy, miesięcznie zwalniano do 500 skazanych, mających odbyć resztę kary w wojsk. jednostkach karnych (z obozu pochodzili m.in. członkowie specjalnej jednostki karnej SS Dirlewanger). Na terenie obozu działały warsztaty rzem., skazanych wykorzystywano do prac w gd. zakładach pracy oraz fabrykach w innych miastach. Ciężkie warunki (także znęcanie się załogi nad osadzonymi) wywołały 1943 interwencję najwyższych władz SS. Załogę (pocz. ok. 240 osób, nast. blisko połowa mniej) stanowiły jednostki Waffen-SS (Niemcy, Estończycy, Łotysze, Belgowie i Holendrzy) oraz policji.
W lutym 1945 więźniów ewakuowano pod Norymbergę oraz do Mosbach. W 1945 obóz zbiorczy dla zatrzymanych i sprawdzanych przez NKWD, nast. m.in. magazyny wojsk Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i jednostek milicji, hotel pracowniczy Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji. Na terenie dawnego obozu kilka budynków użytkuje Gd. Zarząd Nieruchomości Komunalnych.
Artykuł Wikipedii: http://pl.wikipedia.org/wiki/Aussenstelle_Matzkau
Miasta w pobliżu:
Współrzędne: 54°18'42"N 18°36'50"E
- Zakręt Pięciu Gwizdków 11 km
- Westerplatte 12 km
- Ślad dawnej budowy autostrady 28 km
- KL "Stutthof" 35 km
- Bateria "Schleswig-Holstein" 3x406 mm 37 km
- Bateria przeciwlotnicza 2/818 "JASTARNIA" 43 km
- Ośrodek Oporu „Jastarnia" - Skansen Fortyfikacji 45 km
- Wrak Bremenhaven - 65m 87 km
- Wrak MS Goya 104 km
- Wrak Terra - 44m 107 km
- Maćkowy 1 km
- Orunia Górna-Gdańsk Południe 1 km
- Łostowice 1.3 km
- Lipce 2 km
- Orunia 2.7 km
- Ostróżek 2.7 km
- Zakoniczyn 2.9 km
- Święty Wojciech 2.9 km
- Gmina Pruszcz Gdański 6.7 km
- Gmina Kolbudy 9 km
Komentarze