سازمان آب تهران (تهران)

آب مشروب شهر تهران تا آغاز دوره پهلوی اول، از چند رشته قنات که به سمت تهران سرازیر بود، تأمین می‌شد. قنات‌ها در ، دوره احمد شاه قاجار، حدود ۴۸ رشته وقفی و خصوصی بود که در مجموع حدود ۶۰ تا ۷۰ سنگ آب‌دهی داشتند و میراب‌ها در نوبت‌های ۱۰ الی ۱۵ روزه آب را در محلات مختلف شهر توزیع می‌کردند. قنات‌های حایز اهمیت عبارت بودند از:
قنات الهیه‌، قنات باغ شاه یا ناصریه‌، قنات بهارالملک و ناصرالملک‌، بهارستان‌، بریانک‌، پامنار، جلالیه‌، حاج‌علی‌رضا، سفارت انگلیس‌، قنات شاه‌، قنات کرج امین الملکی‌، کریم آباد، کوثریه یا فرمانفرما، علاء الدوله‌، قنات مخصوص‌، مهدی آباد (سفارت امریکا)، مهرگرد، نجف آباد نظامیه‌، یوسف آباد و بهجت آباد.
اما آب قنات‌ها به سبب آلودگی‌، موجب بروز بیماری‌های مسری و خطرناک می‌شد. به همین منظور در سال ۱۳۰۱ ه.ش‌، مسئولان امر در صدد بررسی لوله کشی آب تهران برآمدند. اما اداره شهرداری یا بلدیه آن زمان چندان پی‌گیر امر لوله‌کشی نشد و تا اواخر دوره پهلوی اول‌، مردم تهران از آب لوله کشی بی بهره بودند. سپس در آغاز دهه ۱۳۳۰، در منطقه جلالیه تهران (بلوار کشاورز، خیابان فاطمی‌) که میدان مشق نظامی رضاشاه بود تأسیسات اولیه تصفیه خانه آب احداث شد و آبی که از سمت کرج به تهران سرازیر بود و در مسیری به نام بلوار کرج (بلوار کشاورز) جریان داشت‌ به حوزه‌های آب‌گیری تأسیسات هدایت شد.
طرح اولیه لوله‌کشی آب تهران برای جمعیتی معادل ۹۰۰۰۰۰ نفر در سال ۱۳۲۹، به مرحله اجرا درآمد و به همین منظور، دو خط فولادی به قطر ۴۰ اینچ با ظرفیت ۲۴۲۰۰۰ متر مکعب در شبانه‌روز، برای انتقال آب از آب‌گیر بیلقان ساخته شد. سپس با تکمیل شبکه لوله کشی در شهر تهران‌، تصفیه خانه کن درسال ۱۳۴۲، سومین تصفیه خانه نیز برای بهره‌برداری از آب‌های سد لتیان در منطقه حکیمیه تهران پارس احداث شد.
آزمایشگاه شرکت آب و فاضلاب استان تهران با شروع احداث مجموعه آب رسانی و انجام مطالعات لازم و طراحی تصفیه خانه شماره یک جلالیه‌ در سال ۱۳۳۴ ، تأسیس شد. سازمان آب هم اکنون، در محوطه‌ای با بیش از ۱۰۰۰۰ مترمربع مساحت و داشتن تأسیسات زیربنایی تصفیه آب‌ که در هشت حوضچه صورت می‌گیرد مهم‌ترین تجهیزات تصفیه آب آشامیدنی تهران را دارد.
در حال حاضر، امور نظارت بر کیفیت آب و آزمایشگاه‌ها با داشتن بیش از ۴۵ سال سابقه‌، دارای شش آزمایشگاه مجهز فیزیک شیمی آب‌، فیزیک شیمی فاضلاب‌، آلاینده‌های کمیاب آب و فاضلاب‌، بیولوژیک آب و فاضلاب‌، باکتریولوژیک آب و فاضلاب‌، و پژوهشی آب و فاضلاب و بیش از ۹۰ نفر پرسنل است‌.
فعالیت‌های سازمان آب عبارتند از:
پالایش کیفی منابع آب‌های سطحی و شناسایی مراکز آلوده کننده رودخانه‌های استان تهران و دریاچه سدهای احداث‌شده در مسیر آن‌ها، بررسی کیفیت آب در فرایند پالایش در تصفیه خانه‌ها، بررسی کیفیت سفره‌های آب زیرزمینی تأمین کننده آب آشامیدنی‌، کنترل کیفیت آب در مخازن ذخیره و شبکه توزیع آب آشامیدنی تهران و دیگر شهرهای تحت پوشش‌، بررسی کیفیت آب‌های جاری در سطح شهر، نهرها و مسیل‌های تهران از نظر مسائل زیست محیطی‌; نظارت بر فعالیت آزمایشگاه‌های اقماری آب و فاضلاب‌; ارائه خدمات کارشناسی و آزمایشگاهی به سایر سازمان‌ها، ارگان‌ها و استان‌های کشور; آزمایش‌های مربوط به کنترل کیفیت آب آشامیدنی استان تهران‌، براساس برنامه زمان‌بندی و با استفاده از آخرین روش‌های آزمایشگاهی استاندارد بین المللی و مقایسه نتایج با استاندارهای ایران و WHO، که این کنترل‌های کیفی به آزمایش‌های فیزیکی‌، شیمیایی‌، بیولوژیکی‌، باکتریایی فلزات سنگین و آلاینده‌های کمیاب تقسیم‌بندی می‌شود; انجام تحقیقات و آموزش دانشجویان و کارشناسان و مؤسسات دولتی و خصوصی‌.